Μαργέλης: Σοβαρά προβλήματα στην αγορά από την απόφαση του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση

Ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας, Κωνσταντίνος Μαργέλης, ο Πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΤΕΕ Μεσσηνίας,  Αναστάσιος Αδαμόπουλος και η Διευθύντρια Πολεοδομίας του Δήμου Καλαμάτας  Σταυρούλα Αγρίου, παραχώρησαν σήμερα Τετάρτη 10 Μαΐου 2023, συνέντευξη τύπου στο Δικαστικό Μέγαρο Καλαμάτας σχετικά με το θέμα που έχει προκύψει για την μη αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει από την απόφαση του ΣτΕ για το θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης. Το θέμα αυτό το τελευταίο διάστημα, έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα στον νομικό και τεχνικό κόσμο και προβληματίζει τους πολίτες και όσους θέλουν να επενδύσουν ή έχουν υποβάλλει προτάσεις σε αναπτυξιακούς νόμους και σχέδια, καθώς στις περισσότερες πολεοδομίες της χώρας, έχει παγώσει η έκδοση αδειών.

“Μετά την υπαναχώρηση της κυβέρνησης για την κατάθεση έως το Πάσχα μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης, περιουσίες απαξιώνονται, αγοραπωλησίες σταμάτησαν και επενδύσεις πάγωσαν. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί έχει άμεση επίπτωση στους μικροϊδιοκτήτες, οι οποίοι αγόρασαν νόμιμα και τώρα βλέπουν την περιουσία τους να απομειώνεται.
Συγκεκριμένα, το ανώτατο δικαστήριο , εξετάζοντας υπόθεση που έφτασε στο ΣτΕ, μετά από μία καταγγελία για την δόμηση οικοπέδου σε εκτός Σχεδίου περιοχή στην Πάτμο, χωρίς πρόσβαση σε αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό, αποφάσισε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων, αλλά απαιτείται, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) για την δόμηση ενός ακινήτου. Επισημαίνει δε, ότι αυτό ισχύει, γιατί από το Σύνταγμα οι εκτός σχεδίου περιοχές «δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, τη δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά τη γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού».

• Τι ισχύει με την απόφαση του ΣτΕ ;

-Καταρχήν, η απόφαση έχει άμεση εφαρμογή για την συγκεκριμένη υπόθεση που εκδικάστηκε.
-Δεύτερον δεν έχει αναδρομική ισχύ. Δηλαδή δεν ανακαλούνται και δεν είναι άκυρες οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί από τα Πολεοδομικά Γραφεία. Όμως κινδυνεύουν ιδιοκτήτες ακινήτων, μετά από συγκεκριμένη προσφυγή στο ΣτΕ λόγω αντιδικίας, να τους ακυρωθεί η οικοδομική άδεια και να κριθεί κατεδαφιστέο το κτίσμα.
-Τρίτον δημιουργείται νομολογιακό προηγούμενο, που δεν μπορεί να μην το σεβαστεί η διοίκηση γιατί κατά το σκεπτικό της απόφασης δεν νοείται, ούτε οι πολίτες να επιδιώκουν την οικοδόμηση οικοπέδων που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις, ούτε οι Πολεοδομίες να εκδίδουν οικοδομικές άδειες γι’ αυτές. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση, καθώς ο κανόνας αυτός θεωρείται «προβλέψιμος για τους επιμελείς αγοραστές».
-Η πολιτεία, αφού μελετήσει προσεκτικά και αναλύσει το σκεπτικό της απόφασης, οφείλει να πάρει μια νομοθετική πρωτοβουλία που θα σέβεται τη νομολογία του ΣτΕ και θα δίνει και διέξοδο στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε, διότι με ευθύνη της δεν έχει καθοριστεί το δίκτυο κοινοχρήστων δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές, αφήνοντας να μεταβιβάζονται και να φορολογούνται ως οικόπεδα, ακίνητα εκτός σχεδίου εδώ και πενήντα χρόνια. Επίσης θα πρέπει να δημιουργήσει και ασφάλεια πολεοδομικού δικαίου και να μην σύρονται στα δικαστήρια ιδιοκτήτες ακινήτων από ανταγωνιστές και κακούς γείτονες.

• Ποιες είναι οι άμεσες συνέπειες της απόφασης του ΣτΕ ;

• Σταματούν οι αγοραπωλησίες και συμβόλαια για ακίνητα στις εκτός σχεδίου περιοχές όλης της χώρας, που βασίζονταν στην παραδοχή ότι αυτά τα ακίνητα έχουν δικαίωμα έκδοσης νόμιμης οικοδομικής άδειας, που τώρα ανατρέπεται από την νέα απόφαση του ΣτΕ.
• Δεν εκδίδονται από τα περισσότερα Πολεοδομικά γραφεία της χώρας (Υπηρεσίες Δόμησης) προεγκρίσεις δόμησης και άδειες δόμησης σε ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών, τα οποία δημιουργήθηκαν μεταξύ της ισχύος του Π.Δ. της 24-31.5.1985 και του ν. 3212/2003 και έχουν εμβαδό μεγαλύτερο των 4000 τ.μ. χωρίς πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.
• Παγώνουν χιλιάδες μικρές και μεγάλες επενδύσεις, κυρίως τουριστικές, που έχουν ενταχθεί στον Αναπτυξιακό νόμο, διότι πλέον δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και να εκδώσουν οικοδομικές άδειες και να χτίσουν με ασφάλεια δικαίου.

Ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας και ο νομικός κόσμος, απαιτούμε τα εκτός σχεδίου γήπεδα, που δημιουργήθηκαν πριν την 24 Δεκεμβρίου 2003, ημερομηνία έναρξης ισχύος του Ν.3212/2003 να είναι δομήσιμα ανεξαρτήτως εάν έχουν την ελάχιστη πρόσοψη σε κοινόχρηστη δημόσια οδό που ορίστηκε με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003. Με τον τρόπο αυτό διατηρείται το μέχρι πρότινος καθεστώς των ακινήτων αυτών, βάσει του οποίου εκδόθηκαν και οικοδομικές άδειες, και δεν παραβιάζεται η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των διοικουμένων προς την διοίκηση.

Επίσης απαιτούμε:
1) Άμεση νομοθετική ρύθμιση για την οικοδόμηση των εκτός σχεδίου αρτίων και οικοδομήσιμων ακινήτων
2) Άμεση θέσπιση και υλοποίηση διαδικασίας καθορισμού κοινοχρήστων οδών.
3) Θέσπιση ενιαίων κανόνων εφαρμογής για την εκτός σχεδίου δόμηση στην Ελληνική Επικράτεια”.