Νεκρός ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια

Στα ύψη ανεβαίνει το θερμόμετρο στην Μέση Ανατολή μετά την δολοφονία, σε ιρανικό έδαφος, του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, λίγες ώρες μάλιστα αφότου το Ισραήλ ισχυρίστηκε πως δολοφόνησε έναν κορυφαίο διοικητή της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό.

Οι διπλές δολοφονίες αποτελούν βαρύ πλήγμα για τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, αλλά αυξάνουν επίσης το διακύβευμα για το Ιράν, το οποίο υποστηρίζει και τις δύο ομάδες και ορκίστηκε εκδίκηση. Όπως αναρωτιέται ο βρετανικός Guardian σε ανάλυσή του, «θα τροφοδοτήσουν τους αυξανόμενους φόβους ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση;».

Ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη, την πρωτεύουσα του Ιράν, όπου είχε μεταβεί για την ορκωμοσία του νέου προέδρου της χώρας, του Μασούντ Πεζεσκιάν, χθες Τρίτη, ανακοίνωσε τις πρώτες πρωινές ώρες το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα, κάνοντας λόγο για «ύπουλη σιωνιστική επιδρομή». Από την πλευρά τους οι IDF διεμήνυσαν στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι δεν θα σχολιάσουν τον θάνατο του Χανίγια.

«Ο αδελφός, ο ηγέτης, ο μουτζάχιντ Ισμαήλ Χανίγια, ο αρχηγός του κινήματος, σκοτώθηκε σε ύπουλη σιωνιστική επιδρομή εναντίον του γραφείου του στην Τεχεράνη αφού παραβρέθηκε στην ορκωμοσία του νέου προέδρου» της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ανέφερε η Χαμάς.

Ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, στέλεχος της Χαμάς, μίλησε για «άνανδρη ενέργεια» του Ισραήλ, η οποία «δεν θα μείνει ατιμώρητη», μεταδίδει το τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Ακσά, προσκείμενο στο κίνημα. Ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, άλλο στέλεχος της Χαμάς, χαρακτήρισε μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς τη δολοφονία πολύ σοβαρή κλιμάκωση από ισραηλινής πλευράς, που διαβεβαίωσε πως δεν θα επιτύχει τους στόχους της.

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής και ηγέτης της Φατάχ, ο Μαχμούντ Αμπάς, καταδίκασε σήμερα «σθεναρά», με ανακοίνωση Τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα, την «άνανδρη δολοφονία» του επικεφαλής του (αντίπαλου της Φατάχ) παλαιστινιακού κινήματος Χαμάς.

Την πληροφορία του θανάτου του Χανίγια δημοσιοποίησαν παράλληλα οι Φρουροί της Επανάστασης —επίλεκτο σώμα των ενόπλων δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας— επισημαίνοντας ότι μαζί με τον Χανίγια δολοφονήθηκε και ο σωματοφύλακάς του.

Οι ιρανικές αρχές διενεργούν έρευνα για τη δολοφονία του Χανίγια και τα ευρήματα θα ανακοινωθούν πολύ σύντομα, μεταδίδει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tasnim.

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Απρίλιο η Χαμάς είχε ανακοινώσει πως σκοτώθηκαν τρεις γιοι και τέσσερα εγγόνια του Χανίγια σε αεροπορικό πλήγμα στον καταυλισμό προσφύγων Σάτι, στην πόλη της Γάζας (βόρεια), όπου επισκέπτονταν συγγενείς, την πρώτη ημέρα του εορτασμού του Έιντ αλ Φιτρ, της ολοκλήρωσης του ιερού μήνα του ραμαζανίου.

«Ευχαριστώ τον Θεό για την τιμή που μας έκανε να γίνουν μάρτυρες οι τρεις γιοι μου και ορισμένα από τα εγγόνια μου», είχε δηλώσει ο κ. Χανίγια, ο οποίος έχει την έδρα του στη Ντόχα, στο τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Τζαζίρα του Κατάρ. «Ο εχθρός έβαλε στο στόχαστρο όχημα στο οποίο επέβαιναν».

«Ο εχθρός νομίζω πως μπορεί να σπάει τη βούληση του λαού μας και να να ωθήσει τους ηγέτες να κάνουν παραχωρήσεις (…) Μπορεί να ονειρεύεται! Το αίμα που χύθηκε θα μας κάνει ακόμα πιο ανυποχώρητους», είχε προσθέσει ο ηγέτης της Χαμάς. «Οι διεκδικήσεις μας είναι ξεκάθαρες και δεν θα τις εγκαταλείψουμε. Αν ο εχθρός πιστεύει πως βάζοντας στο στόχαστρο του γιους μας στην κορύφωση των διαπραγματεύσεων, και προτού η Χαμάς δώσει την απάντησή της, θα ωθήσει το κίνημα να αλλάξει θέση, απατάται».

Ο Ισμαήλ Χανίγια, που εξελέγη πρόεδρος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς το 2017, ζούσε μεταξύ του Κατάρ και της Τουρκίας.

Οι διεθνείς αντιδράσεις

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, μιλώντας μετά τις δολοφονίες, δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «κάνει πράγματα για να ρίξει τη θερμοκρασία», αλλά θα έρθει να υπερασπιστεί το Ισραήλ αν δεχθεί επίθεση. Αμερικανοί αξιωματούχοι ηγήθηκαν μιας παγκόσμιας πολύμηνης διπλωματικής προσπάθειας για να αποτρέψουν την κλιμάκωση του πολέμου στη Γάζα σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση, αλλά τώρα αντιμετωπίζουν μια ακόμη πιο απότομη πρόκληση.

Ο Όστιν, ο οποίος επισκέπτεται τις Φιλιππίνες, δήλωσε ότι πιστεύει ότι μπορεί να αποφευχθεί μια ευρύτερη ανάφλεξη, παρά την απειλή εκδίκησης. «Δεν πιστεύω ότι ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος. Το υποστηρίζω αυτό», δήλωσε στους δημοσιογράφους.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιέζει έντονα τους τελευταίους μήνες για μια τουλάχιστον προσωρινή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης των ομήρων στη Γάζα, όπου σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της περιοχής σχεδόν 40.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί και περισσότεροι από 90.000 έχουν τραυματιστεί από τις 8 Οκτωβρίου.


Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ουάσινγκτον δεν γνώριζε ούτε συμμετείχε στη δολοφονία του Χανίγια και ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τη Γάζα εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας.

Όμως οι διαπραγματεύσεις είναι πιθανό να παγώσουν μετά τις επιθέσεις των τελευταίων ημερών, και ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία του Χανίγια, ο οποίος έπαιζε καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες από τη βάση του στη Ντόχα. Το Κατάρ περιέγραψε την επίθεση ως «επικίνδυνη κλιμάκωση» που θέτει σε κίνδυνο τις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός.

«Πώς μπορεί να πετύχει η διαμεσολάβηση όταν το ένα μέρος δολοφονεί τον διαπραγματευτή της άλλης πλευράς;» έγραψε ο πρωθυπουργός της χώρας, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, στο Χ, ενώνοντας την περιφερειακή χορωδία καταδίκης.

Η Ρωσία και η Τουρκία καταδίκασαν τη δολοφονία του Χανίγια, με τη Μόσχα να την χαρακτηρίζει «εντελώς απαράδεκτη πολιτική δολοφονία», όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Tass.

Τι λέει η Χαμάς

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Μούσα Αμπού Μαρζούκ δήλωσε σε τηλεοπτικό κανάλι που διοικείται από τη Χαμάς ότι η δολοφονία του Χανίγια ήταν μια «δειλή πράξη που δεν θα μείνει ατιμώρητη». Ο Sami Abu Zuhri, ένας άλλος αξιωματούχος, δήλωσε στο Reuters ότι πρόκειται για «σοβαρή κλιμάκωση» που δεν θα επιτύχει τους στόχους της.

Η Χαμάς έχει επιβιώσει από προηγούμενες δολοφονίες κορυφαίων ηγετών της, συμπεριλαμβανομένου του μέντορα του Χανίγιε Αχμέντ Γιασίν το 2004, και ο Χανίγιε δεν διοικούσε επιχειρήσεις επί τόπου στη Γάζα μετά την αναχώρησή του για εξορία το 2019.

Οι μαχητές της Χαμάς στο εσωτερικό της Γάζας καθοδηγούνται από τον Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος θεωρείται ο εγκέφαλος των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου στις οποίες σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και 250 πιάστηκαν όμηροι.

AP Photo/Oren Ziv

Πανηγυρισμοί στο Ισραήλ

Η είδηση των δολοφονιών έγινε σε μεγάλο βαθμό δεκτή με χαρά στο Ισραήλ, ως μέρος της ολοκλήρωσης της υπόσχεσης να κυνηγήσει τους υπεύθυνους για τη θηριωδία της 7ης Οκτωβρίου.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γέμισαν με θριαμβευτικά μηνύματα. Ο υπουργός Amichai Chikli μοιράστηκε πλάνα του Χανίγια που φαίνεται να γνέφει στα συνθήματα «θάνατος στο Ισραήλ», με τη λεζάντα «Πρόσεχε τι εύχεσαι» σε μια ανάρτηση στο X.