Μετά τον Economist και η Washinhton Post κατά Ερντογάν – «Ευκαιρία να αποτινάξουν το ζυγό»

Μετά το πύρινο άρθρο του Ecοnomist ο οποίος χαρακτήριζε τις εκλογές στην Τουρκία ως τις κρισιμότερες στον πλανήτη για το 2023, τώρα και η Washington Post μιλά για για έναν αυξανόμενο δεσποτισμό ο οποίος καραδοκεί στην γειτονική χώρα με τον κίνδυνο δικτατορίας να είναι ορατός εάν κερδίσει ο Ταγίπ Ερντογάν.

Το κείμενο υπογράφει η συντακτική ομάδα της αμερικανικής εφημερίδας. Όπως αναφέρει η εφημερίδα, οι εκλογές αποτελούν επίσης μια δοκιμασία για την ικανότητα των δημοκρατικών εκλογών να αποτινάξουν το ζυγό της ολοένα και περισσότερο μονομερούς διακυβέρνησής του σε μια χώρα 85 εκατομμυρίων κατοίκων. Το διακύβευμα δύσκολα θα μπορούσε να είναι υψηλότερο, πρώτα και κύρια για τους ίδιους τους Τούρκους, οι οποίοι μπορεί δικαιολογημένα να ανησυχούν ότι ο αυταρχισμός θα υποχωρήσει σε δικτατορία αν ο κ. Ερντογάν κερδίσει άλλη μια θητεία, αλλά και για την Ουάσινγκτον και τους Ευρωπαίους συμμάχους της.

Η λέξη «σύμμαχος» στην περίπτωση της Τουρκίας συνοδεύεται από έναν αστερίσκο. Ο κ. Ερντογάν, 69 ετών, κυβερνά μια χώρα στρατηγικής σημασίας στο ΝΑΤΟ, με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της συμμαχίας. Έχει διαμορφώσει έναν ρόλο για τον εαυτό του ως ένα είδος μεσάζοντα μεταξύ του ΝΑΤΟ, με το οποίο δεσμεύεται με συνθήκη, και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, με τον οποίο διατηρεί δεσμούς που έχουν υπονομεύσει τη δυτική συμμαχία, ακόμη και όταν αυτή εμπλέκεται σε έναν έμμεσο πόλεμο για να αποκρούσει την καταστροφική επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Αφού η εφημερίδα περιγράφει μία σειρά ασύνδετων κινήσεων στην εξωτερική πολιτική του Ερντογάν, που όμως τον έχουν καταστήσει να ακροβατεί μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, οι συντάκτες της Washington Post στρέφονται στα όσα έχει κάνει εντός της χώρας του. Η πιο βαθιά και πιθανώς μόνιμη ζημιά είναι η εσωτερική, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν. Έχει φυλακίσει πολιτικούς αντιπάλους, δημοσιογράφους και άλλους που του άσκησαν κριτική, και έχει περιορίσει τον χώρο για την άνθηση της κάποτε ζωντανής κοινωνίας των πολιτών της Τουρκίας – μια εκστρατεία καταστολής που έχει ενταθεί μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.

Τα τουρκικά δικαστήρια έχουν μετατραπεί σε όργανα για την τιμωρία του. Κατασκευασμένες ποινικές κατηγορίες χρησιμοποιούνται συστηματικά για να φιμώσουν τη διαφωνία. Οι ανεξάρτητοι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης έχουν φιμωθεί σε μεγάλο βαθμό. Δημόσια, πολλοί Τούρκοι φοβούνται να πουν τη γνώμη τους. Το έγκλημα της διάδοσης “παραπλανητικών πληροφοριών”, με ασαφή ορισμό, κατοχυρώθηκε πρόσφατα στο νόμο ως ένα νέο εργαλείο της αυξανόμενης τυραννίας του κ. Ερντογάν.

Τα θεσμικά όργανα έχουν υποκύψει στον εκφοβισμό του. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, η οποία μείωσε τα επιτόκια κατ’ εντολή του, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό που ξεπέρασε το 85% πέρυσι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που πιθανώς υποτιμούν το πραγματικό ποσοστό. Οι παρεμβάσεις του, οι οποίες διαπνέονται από οικονομική μαγική σκέψη, προκάλεσαν την απώλεια του 80% της αξίας του τουρκικού νομίσματος σε διάστημα πέντε ετών.

Το κύρος του κ. Ερντογάν έχει πληγεί περαιτέρω από την αργή αντίδραση στον καταστροφικό σεισμό που έπληξε τη νότια και κεντρική Τουρκία τον Φεβρουάριο, σκοτώνοντας τουλάχιστον 45.000 ανθρώπους και τραυματίζοντας διπλάσιους. Αυτή η αποτυχία, και ο αριθμός των νεκρών που επιδεινώθηκε από την κατάρρευση κτιρίων που δεν πληρούσαν τα κατασκευαστικά πρότυπα, ήταν εμβληματική της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης που πολλοί Τούρκοι θεωρούν χαρακτηριστικό της διακυβέρνησής του.

Ο αντίπαλος του κ. Ερντογάν, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, είναι ένας χαμηλών τόνων πρώην δημόσιος υπάλληλος που εκπροσωπεί έναν εξακομματικό συνασπισμό που έχει συσπειρωθεί με την ελπίδα να ανατρέψει τον κ. Ερντογάν. Σε βίντεο, συχνά γυρισμένα από τη σεμνή κουζίνα του – μια τρανταχτή αντίθεση με το φανταχτερό παλάτι των 1.000 δωματίων που έχει χτίσει ο κ. Ερντογάν για τον εαυτό του – ο κ. Κιλιτσντάρογλου, 74 ετών, έχει δεσμευτεί να υπηρετήσει μια μόνο θητεία κατά την οποία θα επανενώσει την όλο και πιο διχασμένη πολιτεία της Τουρκίας.

Λέει ότι θα το κάνει αυτό ανατρέποντας τις συνταγματικές αλλαγές που χρησιμοποίησε ο κ. Ερντογάν για να εδραιώσει την εξουσία και αναβιώνοντας την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, των δικαστηρίων και του διπλωματικού σώματος.

Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα του κ. Κιλιτσντάρογλου, η κύρια παράταξη της αντιπολίτευσης, χάνει τις εκλογές εδώ και χρόνια από τον κ. Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του. Όπως είναι κατανοητό, πολλοί Τούρκοι θεωρούν το έλλειμμα χαρίσματος του κ. Κιλιτσντάρογλου λιγότερο σημαντικό από την υπόσχεση που εκπροσωπεί να αποκαταστήσει την ανεκτικότητα, τον πλουραλισμό, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την οικονομική λογική που τόσο πολύ έχει διακυβευθεί από τον Ερντογανισμό.

Εάν ο κ. Ερντογάν δεν επικρατήσει στην ψηφοφορία της 14ης Μαΐου ή σε έναν πιθανό επαναληπτικό γύρο δύο εβδομάδες αργότερα, υπάρχουν ανησυχίες ότι ο ίδιος και οι υποστηρικτές του θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν το αποτέλεσμα. Σε μια χώρα όπου η δημοκρατία είχε σχετικά σταθερά ερείσματα, οι ανησυχίες αυτές είναι ένα μέτρο του πόσο βαθιά ο Τούρκος ισχυρός άνδρας έχει υπονομεύσει τους κανόνες – και τους κινδύνους που εγκυμονεί η επέκταση της αυταρχικής του διακυβέρνησης.

Economist: Οι εκλογές στην Τουρκία είναι οι πιο σημαντικές του 2023 στον πλανήτη

Υπενθυμίζεται ότι μήνυμα επικράτησης της «γνήσιας Δημοκρατίας» απέναντι σε σύγχρονες προσπάθειες υπονόμευσής της από πλευράς σύγχρονων αυταρχικών ηγετών «μετέφρασε» ο Economist την ενδεχόμενη επικράτηση του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου στην Τουρκία.

Κάνοντας λόγο για μια νίκη «υψηλής γεωπολιτικής αξίας» για τη Δύση, το γνωστό περιοδικό επισημαίνει για τον Κιλιτσντάρογλου πως «αν κερδίσει, θα είναι μια τεράστια στιγμή για την Τουρκία, την Ευρώπη και τον παγκόσμιο αγώνα για γνήσια δημοκρατία», σηματοδοτώντας την υποχώρηση ενός από τους πιο ισχυρούς παίκτες στο στρατόπεδο του αυταρχισμού παγκοσμίως.

Ερευνώντας τα αίτια μιας πιθανής αλλαγής σκυτάλης, ο Economist παρατηρεί πως η οικονομική πολιτική του Ερντογάν «οδήγησε σε πληθωρισμό που έφτασε στο 86% πέρυσι και εξακολουθεί να ξεπερνά κατά πολύ το 40%» συμπιέζοντας τους μέσους Τούρκους, ενώ εκτιμά πως οι διμερείς σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας «οι οποίες δηλητηριάστηκαν από την εγγύτητα του κ. Ερντογάν προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τις επιθέσεις κατά των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, θα βελτιωθούν».