Η Αίγυπτος κλείνει τη Μονή Σινά – Δημεύει την περιουσία της και κάνει έξωση στους μοναχούς

Σημαντικές εξελίξεις με έντονο αντίκτυπο προκαλεί η απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου, η οποία –σύμφωνα με πληροφορίες του orthodoxia.info– μεταβιβάζει την κυριότητα της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά και των ακινήτων της στην κυριότητα του αιγυπτιακού Δημοσίου.

Η απόφαση αυτή, η οποία ελήφθη στις 28 Μαΐου 2025, δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για την επόμενη μέρα του ιστορικού μοναστηριού, το οποίο λειτουργεί αδιάλειπτα εδώ και 15 αιώνες από την εποχή του Ιουστινιανού και αποτελεί σύμβολο του Χριστιανισμού, αλλά και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, υπό την αιγίδα της UNESCO.

Παρά τις προηγούμενες διαβεβαιώσεις του προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι προς τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τη διατήρηση του λατρευτικού χαρακτήρα της Μονής, η δικαστική απόφαση φαίνεται να αναιρεί πλήρως την πολιτική συμφωνία που είχε προηγηθεί μεταξύ των δύο χωρών, με στόχο την προστασία των δικαιωμάτων των μοναχών και της ιστορικής αποστολής της Μονής.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η απόφαση δίνει στο αιγυπτιακό κράτος πλήρη ιδιοκτησιακά δικαιώματα, ενώ καλεί τους μοναχούς να εγκαταλείψουν συγκεκριμένα ακίνητα, στα οποία πλέον δεν επιτρέπεται η πρόσβασή τους. Παράλληλα, η μονή ενδέχεται να μετατραπεί σε τουριστικό μουσείο, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία στους κόλπους της ελληνορθόδοξης Εκκλησίας αλλά και ευρύτερα στον χριστιανικό κόσμο.

Αντίδραση μοναχών – Κινητοποιήσεις σε διεθνές επίπεδο

Οι μοναχοί της Μονής Σινά, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζουν παγκόσμια κινητοποίηση, απευθυνόμενοι σε χριστιανικές Εκκλησίες και θρησκευτικούς ηγέτες ανά τον κόσμο, με στόχο την ανάδειξη του ζητήματος ως κατάφωρη παραβίαση θρησκευτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Αιγύπτιοι αξιωματούχοι από την πλευρά τους επιχειρούν να παρουσιάσουν την εξέλιξη ως θετική. Ο δρ Αμπντέλ Ραχίμ Ριχάν, αρχαιολόγος και μέλος της Επιτροπής Ιστορίας και Αρχαιοτήτων του Ανώτατου Συμβουλίου Πολιτισμού της Αιγύπτου, χαρακτήρισε την απόφαση «ιστορική», υποστηρίζοντας ότι συμβάλλει στη διατήρηση της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ «εξασφαλίζει τη δυνατότητα των μοναχών να συνεχίσουν τη θρησκευτική τους δραστηριότητα εντός της Μονής».

Πολιτικές διαστάσεις – Το θέμα στο υψηλότερο διπλωματικό επίπεδο

Η εξέλιξη αυτή προκαλεί προβληματισμό και στην Αθήνα, καθώς το θέμα είχε τεθεί στο υψηλότερο δυνατό διπλωματικό επίπεδο κατά την επίσημη επίσκεψη του προέδρου Σίσι στην ελληνική πρωτεύουσα, στις αρχές Μαΐου. Οι δύο αντιπροσωπείες είχαν καταλήξει σε προφορική συμφωνία, με την αιγυπτιακή πλευρά να δεσμεύεται για τον τερματισμό των νομικών επιθέσεων στη Μονή και τη διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος.

Πλέον, η ελληνική κυβέρνηση καλείται να επανεκτιμήσει τη στάση της και να εξετάσει τις επόμενες κινήσεις της σε διεθνές επίπεδο. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν πως δεν αποκλείεται να τεθεί το θέμα σε διεθνείς οργανισμούς, εφόσον δεν υπάρξει επανεξέταση ή ερμηνευτική διευκρίνιση της απόφασης από τις αιγυπτιακές αρχές.

Δεν αλλάζει το καθεστώς της Μονής Σινά – Τι απαντούν Κάιρο και Αθήνα

Ικανοποίηση επικρατεί στην Αθήνα έπειτα από τις σαφείς διαβεβαιώσεις της Αιγυπτιακής Προεδρίας σχετικά με το θρησκευτικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς της Ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά. Το Κάιρο, με επίσημες τοποθετήσεις τόσο της Προεδρίας όσο και του Υπουργείου Εξωτερικών, ξεκαθάρισε ότι η πρόσφατη δικαστική απόφαση δεν αλλάζει το καθεστώς της ιστορικής Ελληνορθόδοξης Μονής και ότι δεν τίθεται κανένα ζήτημα δήμευσης ή μεταβολής της περιουσίας και του ρόλου της.

Η Αιγυπτιακή Προεδρία, απαντώντας στις φήμες και τις ανησυχίες που εκφράστηκαν, επαναβεβαίωσε ότι η Μονή διατηρεί τον μοναδικό και ιερό χαρακτήρα της, ενώ η εν λόγω δικαστική απόφαση, όπως υπογραμμίστηκε, ρυθμίζει και ενισχύει το νομικό της καθεστώς.

Αντίστοιχα, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του Πρακτορείου Ειδήσεων Μέσης Ανατολής, ξεκαθάρισε πως «δεν υπάρχει καμία απολύτως ζημιά στη Μονή, στους αρχαιολογικούς της χώρους, στο θρησκευτικό της καθεστώς ή στα νεκροταφεία της», διαψεύδοντας κάθε σενάριο δήμευσης.

Η Αθήνα αντιμετωπίζει θετικά τις διαβεβαιώσεις αυτές, ενώ κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι πλέον αναμένεται η διατήρηση της δέσμευσης του Προέδρου της Αιγύπτου, την οποία είχε λάβει τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά ο Έλληνας Πρωθυπουργός, για την προστασία του λατρευτικού χαρακτήρα της Μονής.

Όπως έγινε γνωστό «η κυβέρνηση μιλά για ένα πολύπλοκο και σοβαρό θέμα, ωστόσο αυτό που αναμένει πλέον, είναι να διατηρηθεί ο λατρευτικός χαρακτήρας της Μονής». Οι σχετικές διπλωματικές διεργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη, με στόχο την επιτάχυνση της υπογραφής μιας διμερούς συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου.

Στο τραπέζι και η επίλυση της εκκρεμότητας 12 ετών

Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι εδώ και καιρό η Αθήνα έχει ζητήσει την οριστική επίλυση της εκκρεμότητας που αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής, το οποίο παραμένει ασαφές εδώ και τουλάχιστον 12 χρόνια. Όπως αναφέρουν, το ζήτημα πρέπει να κλείσει με σεβασμό τόσο προς την πνευματική και θρησκευτική σημασία της Μονής για τον Ελληνορθόδοξο κόσμο, όσο και προς τον ρόλο της ως πολιτιστικού μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών υπενθύμισε ότι Ελλάδα και Αίγυπτος εργάζονται διαχρονικά για την επίτευξη συμφωνίας που θα διασφαλίζει τον ιερό ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της Μονής. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης, είχε πρόσφατα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, στο πλαίσιο των συντονισμένων προσπαθειών των δύο πλευρών.

Σύμφωνα με την Αιγυπτιακή πλευρά, η απόφαση του δικαστηρίου αφορά ορισμένες απομακρυσμένες περιοχές που θεωρούνται φυσικά αποθέματα και δεν σχετίζονται άμεσα με τον χώρο της Μονής, η οποία παραμένει πλήρως λειτουργική και προστατευμένη.