Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών ο Βαρδής Βαρδινογιάννης

Πέθανε, σε ηλικία 91 ετών, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης, ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του επιχειρείν στη χώρα μας και μια πολυσχιδής προσωπικότητα, με έντονη κοινωνική και φιλανθρωπική δράση εντός και εκτός Ελλάδος. 

Τον τελευταίο καιρό αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας που τον ταλαιπωρούσαν ενώ η κατάστασή του επιβαρύνθηκε περαιτέρω μετά από το θάνατο της συζύγου του, Μαριάννας.

Λιγομίλητος και μετρημένος, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης απέφευγε τους δημοσιογράφους και τις συνεντεύξεις -παρότι ο ίδιος δραστηριοποιήθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του στο χώρο των μίντια.

Υπήρξε, όμως, πρόσωπο γνωστό στην κοσμική Αθήνα και με τη σύζυγό του, Μαριάννα, ανέπτυξαν πλούσιο φιλανθρωπικό έργο.

Σε σχετική ανακοίνωση προχώρησε η οικογένειά του.Unmute

“Με βαθύτατη θλίψη η οικογένεια Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη ανακοινώνει ότι ο πολυαγαπημένος πατέρας και παππούς Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης έφυγε από τη ζωή σήμερα Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024.

Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή θα πραγματοποιηθούν σε στενό οικογενειακό κύκλο”.

Ποιος ήταν

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης είχε γεννηθεί στην Επισκοπή Ρεθύμνου στις 4 Δεκεμβρίου 1933. Ήταν επικεφαλής του Ομίλου Βαρδινογιάννη και θεωρείτο από τους ισχυρότερους παράγοντες της ελληνικής οικονομίας με την περιουσία του να αποτιμάται στα 2,3 δισ. δολάρια (με στοιχεία του Forbes Νοεμβρίου 2024). Σύμφωνα με την Lloyd’s συμπεριλαμβανόταν στον κατάλογο των ισχυρών παραγόντων της παγκόσμιας ναυτιλίας.

Ήταν γιος του Ιωάννη Βαρδινογιάννη και της Χρυσής Θεοδωρουλάκη, πέμπτο από τα οκτώ παιδιά της οικογένειας, καθώς προηγούνταν τα τέσσερα αδέλφια του, Παύλος (1925-1984), Αμαλία (1927-2016), Σήφης (1929-2002), Νίκος (1931-1973) και έπονταν άλλα τρία οι Γιώργος (1936), Θεόδωρος (1942-1996) και Ελένη (1946).

Αποφοίτησε το 1955 από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και ακολούθησε καριέρα αξιωματικού στο Πολεμικό Ναυτικό (τότε Βασιλικό Ναυτικό), όπως και ο αδελφός του, Νίκος.

Η αντιδικτατορική στάση

Αποστρατεύθηκε αναγκαστικά τον Ιούλιο του 1967 από το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου με τον βαθμό του πλωτάρχη, λόγω των δημοκρατικών αντιλήψεων και της αντιστασιακής του δράσης και εξορίστηκε στην Αμοργό, καθώς είχε βενιζελικές καταβολές.

Οι δικτάτορες κατέστησαν εξαρχής σαφές στον Βαρδή Βαρδινογιάννη ότι ήταν ανεπιθύμητος στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Αιτία της αποστρατείας του ήταν η άρνησή του να μεταφέρει με το σκάφος που κυβερνούσε σε κάποιο ξερονήσι του Αιγαίου -και δη εν μέσω θαλασσοταραχής- κάποιους άλλους ανεπιθύμητους για το δικτατορικό καθεστώς, δηλαδή ένα πλήθος εξορίστων.

Την άρνησή του αυτή να συμμορφωθεί προς τις εντολές της δικτατορίας, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης την πλήρωσε ακριβά. Σε πρώτη φάση έλαβε δυσμενή μετάθεση και κατόπιν πρακτικά εκδιώχθηκε από την υπηρεσία.

Μυήθηκε στο αντιδικτατορικό Κίνημα του Ναυτικού που εκδηλώθηκε το 1973 και βοήθησε έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ο ανεφοδιασμός των πλοίων σε περίπτωση εκδήλωσης κινήματος. Ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις του αδερφού του και από το 1972 ανέλαβε τη διοίκησή τους, μετά τον πρόωρο θάνατο εκείνου.

Ήταν παντρεμένος με τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη (το γένος Μπουρνάκη) από το 1961 έως τον θάνατό της το 2023, και έχουν αποκτήσει πέντε παιδιά: τον Γιάννη (1962), τη Χριστιάννα (1964), τον Γιώργο (1967), τον Νίκο (1974) και τη Βαρδιάννα (1976).

Ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αναπτύξει σημαντικές φιλανθρωπικές δράσεις.

Η εξορία

Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη είχε διηγηθεί την περίοδο της εξορίας του Βαρδή Βαρδινογιάννη, επί χούντας, στην Αμοργό.

“Οι δικές μου μνήμες οδηγούν τη σκέψη μου στην Αμοργό, όπου νέα κοπέλα, αφήνοντας πίσω δύο μικρά παιδιά και ένα βρέφος στη μητέρα μου να τα φροντίζει, με την καρδιά γεμάτη αγωνία αλλά προπαντός γεμάτη αγάπη, πήγαινα να συναντήσω τον άνδρα μου που ήταν εξόριστος, ως αντιστασιακός αξιωματικός του Ναυτικού. Εκεί ένιωσα, και δεν θα το ξεχάσω ποτέ, πόση ζεστασιά και πόση καλοσύνη μπορεί να χωρέσει ένα τόσο δα καμαράκι. Ήταν η αλληλεγγύη των ντόπιων που μας κράτησε όρθιους και τους ευχαριστώ μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου για αυτή τους την αγάπη και τη συμπαράσταση. Όλοι τότε μαζί και ο κίνδυνος απέναντί μας…”, έγραφε η Μαριάννα Βαρδινογιάννη σε ανάρτησή της στις 22 Απριλίου του 2020.

Η επιχειρηματική του δραστηριότητα

Από το 1972 ο Βαρδής Βαρδινογιάννης διηύθυνε έναν από τους μεγαλύτερους ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους, έχοντας δημιουργήσει ένα διεθνές φάσμα δραστηριοτήτων από τον πετρελαϊκό, τον εφοπλιστικό, τον τραπεζικό και τον ξενοδοχειακό χώρο καθώς και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Οι σημαντικότερες εξ αυτών ήταν οι Motor Oil, Optima bank, Vegas Oil and Gas (Αίγυπτος), Avin Oil, Τράπεζα Πειραιώς, ANEK Lines, Ελλάκτωρ, Star Channel, Alpha TV, NJV Athens Plaza, AVE Group of Companies, Odeon, κ.ά. Ναυαρχίδα του ομίλου θεωρείται η μονάδα των διυλιστηρίων της Motor Oil Ελλάς.

Τα ορόσημα της Motor Oil

Η λειτουργία του διυλιστηρίου της Motor Oil Hellas ξεκινά το 1972 με μονάδα διύλισης αργού πετρελαίου, μονάδα παραγωγής βασικών λιπαντικών και προβλήτα. Το 1978 κατασκευάζεται η μονάδα καταλυτικής αναμόρφωσης για παραγωγή βενζινών. Το 1984 κατασκευάζεται η μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργεια με πρώτη ύλη αέριο καύσιμο.

Το 1996 η Saudi Aramco αγοράζει το 50% της εταιρείας, ενώ το 2000 κατασκευάζονται οι νέες μονάδες και μετατρέπεται ο αναμορφωτής νάφθας σε μονάδα συνεχούς αναγέννησης για παραγωγή καυσίμων σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΕΕ.

Το 2001 πραγματοποιείται αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με δημόσια εγγραφή και ξεκινά η διαπραγμάτευση των μετοχών στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών.

Το 2002 εξαγοράζεται το 100% της εταιρείας εμπορίας πετρελαιοειδών AVIN Oil ενώ το 2005 ξεκινά η λειτουργία της μονάδας Hydrocracker που δίνει τη δυνατότητα παραγωγής καθαρών καυσίμων σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΕΕ. Την ίδια χρονιά η Motor Oil Holdings αποκτά το ποσοστό που κατείχε η Aramco Overseas στην εταιρεία.

Το 2010 ολοκληρώνεται η εξαγορά των εταιρειών Shell Hellas και Shell Gas καθώς και το 49% της εμπορίας αεροπορικών καυσίμων, ενώ το 2014 εξαγοράζεται το 100% της Cyclon. Το 2019 η ΜΟΗ εισέρχεται στον κλάδο των ΑΠΕ, ενώ το 2021 ιδρύεται η Motor Oil Renewable Energy (MORE).

Απόπειρα δολοφονίας

Τον Νοέμβριο του 1990 πραγματοποιήθηκε επίθεση με τρεις ρουκέτες εις βάρος του, από την τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη. Οι ρουκέτες βρήκαν στόχο το αυτοκίνητο που επέβαινε, όμως ο Βαρδινογιάννης σώθηκε χάρη στην πολύ ισχυρή θωράκισή του. Ο ίδιος, σε συνομιλία που είχε αμέσως μετά με τον στενό φίλο του Αντώνη Λιβάνη (τότε διευθυντή του πολιτικού γραφείου του Ανδρέα Παπανδρέου) είπε ψύχραιμα: “..σούταρε πέναλτι ο Σαραβάκος και βρήκε το δοκάρι…”.

«Σούταρε πέναλτι ο Σαραβάκος και βρήκε το δοκάρι»»

Το πρωί της 20^ης Νοεμβρίου του 1990 δύο θωρακισμένες Mercedes δέχονται επίθεση από παγιδευμένο όχημα με ρουκέτες στην πλατεία Διλβόη της Νέας Ερυθραίας.

Στόχος ήταν ο Βαρδής Βαρδινογιάννης.

«Μας την πέσανε» ήταν οι πρώτες του κουβέντες, μόλις πετάχτηκε έξω από το αυτοκίνητο.

«Ευτυχώς τη γλιτώσαμε»…

Με τρομακτική ψυχραιμία, η οποία ήταν και ένα από τα χαρακτηριστικά του, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης κατευθύνεται προς ένα περίπτερο λίγα μέτρα μακριά από το σημείο της επίθεσης και κάνει ένα τηλεφώνημα.

Περνούν μόλις λίγα λεπτά και στο σημείο της επίθεσης εμφανίζεται μια τρίτη Mercedes, με οδηγό τον αδελφό του, Γιώργο Βαρδινογιάννη.

Χωρίς να πει κουβέντα, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης μπαίνει στη θέση του συνοδηγού και εξαφανίζεται με κατεύθυνση προς το κέντρο της Αθήνας.

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης φαίνεται ότι είχε δώσει βάση στις προειδοποιήσεις της 17 Νοέμβρη ότι «το καλό πράγμα αργεί να γίνει» και είχε λάβει τα μέτρα του, σχεδιάζοντας τις Mercedes με βάση τις προδιαγραφές που είχε λάβει από τις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες της Γαλλίας και της Αγγλίας.

Φιλία με την οικογένεια Κένεντι

Ο Β. Βαρδινογιάννης και η σύζυγός του, Μαριάννα, υπήρξε μεταξύ των ιδρυτών του συμβουλίου ηγετών του Ρόμπερτ Κένεντι μαζί με τον Μπιλ Κλίντον και άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Ο γάμος της Ρόρι Κένεντι, κόρης του Ρόμπερτ και της Έθελ Κένεντι με τον Μαρκ Μπέιλι, γιορτάστηκε στην έπαυλη του Βαρδινογιάννη στην Εκάλη.

Ακόμη και ο γάμος της μεγαλύτερης αδερφής της Ρόρι, Κόρτνεϊ Κένεντι με τον Ιρλανδό Πολ Χιλλ το 1993 γιορτάστηκε στο πολυτελές γιοτ Varmar του Β. Βαρδινογιάννη.

Το αντίο της ιδρύματος “Ελπίδα”

“Με βαθύτατη θλίψη αποχαιρετούμε τον σπουδαίο Έλληνα, μεγάλο πατριώτη και εθνικό ευεργέτη Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη.

Ο Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης στάθηκε πάντοτε στο πλευρό των παιδιών της ΕΛΠΙΔΑΣ με μεγάλη ευαισθησία και γενναιοδωρία και ολόκληρη η οικογένεια της ΕΛΠΙΔΑΣ του οφείλει ένα τεράστιο ευχαριστώ.

Θα είμαστε αιώνια ευγνώμονες”.

Η αγάπη για τον Παναθηναϊκό

Τον Ιούλιο του 1979, η οικογένεια Βαρδινογιάννη αγόρασε το πλειοψηφικό πακέτο της ΠΑΕ Παναθηναϊκός και ο Γιώργος Βαρδινογιάννης τοποθετήθηκε πρόεδρος.

Ο «Καπετάνιος» ή «Ρίνγκο», όπως ήταν γνωστός ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, παρέμεινε στο τιμόνι της ΠΑΕ για σχεδόν 21 χρόνια, χαρίζοντας στον όμιλο ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ιστορίας του.

Η οικογένεια Βαρδινογιάννη είδε μέσα σε αυτό το διάστημα τον Παναθηναϊκό να κατακτά έξι Πρωταθλήματα, εννέα Κύπελλα και τρία Σούπερ Καπ ενώ δύο φορές έφτασε μια «ανάσα» από την κορυφή του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, το μετέπειτα Τσάμπιονς Λιγκ.

Η οικογένεια Βαρδινογιάννη κατείχε συλλογικά το 54% της ΠΑΕ, καθώς τότε δεν επιτρεπόταν σε ένα πρόσωπο να κατέχει πάνω από το 20%.

Αναλυτικά το βιογραφικό του Βαρδή Βαρδινογιάννη

Ο Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης γεννήθηκε  το 1933 στην Επισκοπή Ρεθύμνου. Καταγόταν από ηρωική οικογένεια των Σφακίων, απόγονος του Ιωάννου Βαρδινογιάννη, αρχηγού της Κρητικής εξέγερσης κατά των Οθωμανών.  To πέμπτο παιδί της οικογένειας του Ιωάννη και της Χρυσής Βαρδινογιάννη. 
 
Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και σταδιοδρόμησε ως αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, υπηρετώντας την πατρίδα με πίστη, αγάπη και αφοσίωση.  Λόγω της βαθιάς του δημοκρατικής συνείδησης, το δικτατορικό  καθεστώς τον οδήγησε σε αναγκαστική αποστρατεία και τον εξόρισε στην Αμοργό. Αργότερα η ελληνική Πολιτεία τίμησε την δράση του και του απένειμε τον τίτλο του Επίτιμου Ναυάρχου. Οι αρχές και οι αξίες του Πολεμικού Ναυτικού χάραξαν την καρδιά του, τον ακολούθησαν σε όλη του τη ζωή και αποτέλεσαν πυξίδα της πορείας και της δράσης του. 
 
Μετά την αποστρατεία του και τον αιφνίδιο θάνατο του αδελφού του Νίκου το 1972, ανέλαβε  τα ηνία της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε, την οποία με σταθερά βήματα, στιβαρές επιχειρηματικές αποφάσεις και προσήλωση στον στόχο οδήγησε στην κορυφή σε διεθνές επίπεδο. Με όραμα, εργατικότητα, μεθοδικότητα και σκληρούς αγώνες μετέτρεψε το μικρό διυλιστήριο  λιπαντικών στους Αγίους Θεοδώρους στο σημερινό ενεργειακό όμιλο διεθνούς βεληνεκούς: τη MOTOR OIL, την ναυαρχίδα του Ομίλου Βαρδινογιάννη. 
 

Οραματιστής, ηγέτης, κράτησε με στιβαρότητα και βαθιά αίσθηση ευθύνης το τιμόνι του Ομίλου για 52 ολόκληρα χρόνια: μισό αιώνα στήριξης της εθνικής οικονομίας της χώρας, μέσω εξαγωγών, χιλιάδων θέσεων εργασίας, επενδύσεων αλλά και ενεργειακής σταθερότητας. 
 
Παράλληλα, ο Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης ανέπτυξε  ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στον πετρελαϊκό, τον ναυτιλιακό, τον τραπεζικό και τον ξενοδοχειακό κλάδο, καθώς και τα ΜΜΕ.  Η βάση του Ομίλου παραμένει πάντα η Ελλάδα.
 
Ο Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης αποτέλεσε ζωντανό παράδειγμα του ασίγαστου ελληνικού πνεύματος και του επιχειρηματικού δαιμόνιου. Γνήσιος Κρητικός, πάντα σεμνός, δωρικός, αυθεντικός, δεν ξέχασε ποτέ τον τόπο του και τους συμπατριώτες του, προσφέροντας ένα μεγάλο έργο ευεργεσίας στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη.
 
Δύναμή του η οικογένειά του.  Παντρεμένος με την Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη απέκτησαν πέντε παιδιά τον Γιάννη, τη Χριστιάννα, τον Γιώργο, τον Νίκο και τη Βαρδιάννα. Η οικογένεια τους μεγάλωσε με 13 εγγόνια και 3 δισέγγονα. Μαζί, Βαρδής και Μαριάννα προσέφεραν ένα τεράστιο κοινωνικό και ανθρωπιστικό έργο στην Ελλάδα και διεθνώς.  

Για ολόκληρη την οικογένεια των εργαζομένων της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ, και ολόκληρου του Ομίλου, στεκόταν σαν πατέρας έχοντας πάντα την πόρτα του ανοιχτή για όλους, επιβλητικός μα και οικείος , πάντα αρωγός σε κάθε ανάγκη. “Να νοιάζεστε για τον διπλανό σας” ήταν τα λόγια που πάντοτε επαναλάμβανε. Ποτέ δεν σταμάτησε να οραματίζεται, ποτέ δεν έπαψε να δουλεύει άοκνα.
 
Με υψηλό αίσθημα ευθύνης και καθήκοντος, αποτέλεσε τον πατριάρχη της οικογένειας και ζωντανό  σύμβολο επιχειρηματικότητας. Αληθινός πατριώτης, στις δύσκολες στιγμές της πατρίδας ήταν πάντα παρών. Με βαθιά δημοκρατική συνείδηση, πίστευε πάντοτε στην εθνική ενότητα για να πάει η χώρα μπροστά. Γαλούχησε την νέα γενιά με το ήθος και τις αταλάντευτες αρχές της ζωής του αφήνοντας μια σπουδαία παρακαταθήκη. 
 
Στην καρδιά του ήταν πάντοτε βαθιά χαραγμένα τα ιδανικά του: οικογένεια, ναυτικό, Κρήτη, πατρίδα. 
 
Από την Κρήτη στον κόσμο και από τις δυσκολίες στους θριάμβους της ζωής, έχει κερδίσει επάξια μια θέση στην ιστορία.