Οριστικό τέλος για τεκμήρια και φόρο πολυτελούς διαβίωσης

Αλλάζουν όλα την επόμενη διετία με το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών. Με αυτό θα είναι η απαρχή τους τέλους σε μέτρα του παρελθόντος όπως τα τεκμήρια (και των αυτοκινήτων) αλλά και ο ιδιαίτερα προσβλητικός «φόρος πολυτελούς διαβίωσης».

Το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου προβλέπει ένα μεγάλο μέρος της φοροελεγκτικής διαδικασίας να γίνεται on line, όπως η ψηφιακή έκδοση των απαιτούμενων παραστατικών για τη διακίνηση αγαθών και την αυτόματη διαβίβασή τους στην ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων). Οι διατάξεις αυτές έχουν ως στόχο τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων στην τεκμηρίωση και παρακολούθηση των συναλλαγών τους, καθώς και τη βοήθεια της φορολογικής διοίκησης κατά τη διενέργεια ελέγχων και επαληθεύσεων.

Οι νέες διατάξεις περιλαμβάνουν συγκεκριμένες προδιαγραφές και σημάνσεις για τα ψηφιακά παραστατικά διακίνησης αγαθών, καθώς και την απευθείας διαβίβασή τους στην ΑΑΔΕ. Έτσι, η διαδικασία γίνεται αποτελεσματικότερη, εξοικονομώντας χρόνο και πόρους για τις επιχειρήσεις και τη διοίκηση.

Με αυτές τις αλλαγές, επιδιώκεται η βελτίωση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών, καθώς και η ενίσχυση του ελέγχου.

Επόμενο βήμα με βάση το πολυνομοσχέδιο θα είναι η κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης τα οποία από το 2010 και μετά, υπό την πίεση συλλογής φορολογικών εσόδων και ως μέσο σύλληψης αδήλωτης φορολογητέας ύλης, επεκτάθηκε στο σύνολο σχεδόν των φορολογουμένων.

Ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης ορίστηκε για όλες τις κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά τους, για όλα τα αυτοκίνητα με βάση τα κυβικά εκατοστά τους, για όλα τα σκάφη με βάση το ολικό τους μήκος κλιμακωτά.

Χωρίς έσοδα το κράτος από τα τεκμήρια

Σύμφωνα με μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ της καθηγήτριας του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ Γεωργίας Καπλάνογλου, το 2014 το 86% από τα περίπου 7 δισ. ευρώ του πρόσθετου εισοδήματος από τεκμήρια διαβίωσης που είχε υπολογιστεί από τις φορολογικές αρχές αφορούσε το 40% των φτωχότερων φορολογουμένων, με το ποσοστό να αυξάνεται σε πάνω από 88% το 2019. Το μερίδιο του τεκμαρτού εισοδήματος που εντοπίζεται σε φορολογουμένους με ετήσιο δηλωθέν εισόδημα κάτω από 5.000 ευρώ αυξάνεται από 65% το 2008 σε 83% το 2014 και περαιτέρω στο 85% το 2019.

Το φτωχότερο 40% των φορολογουμένων πληρώνει ένα πολύ μικρό ποσό σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Το 2008, το ποσό αυτό ήταν 19 εκατ. ευρώ. Μετά την επέκταση της εφαρμογής των τεκμηρίων σε όλους τους φορολογουμένους, το 2014 το ποσό του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων που επιβάρυνε το φτωχότερο 40% αυξήθηκε στα 270 εκατ. ευρώ (ή το 3,3% των συνολικών εσόδων από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων). Τέλος, το 2019 το αντίστοιχο ποσό ήταν 211 εκατ. ευρώ ή το 2,4% των συνολικών εσόδων.

Η καταγραφή αυτή δείχνει ότι το ποσό που εισπράττει το κράτος από τα τεκμήρια είναι εξαιρετικά μικρό, καθώς εντοπίζεται κυρίως στους φορολογουμένους με χαμηλά εισοδήματα.